Kalchas de ziener van Agamemnon

Kalchas doet regelmatig voorspellingen. Agamemnon is regelmatig niet blij mee.

De toekomst voorspellen

Het gebruik om de toekomst te voorspellen met botten was verwant aan de praktijken in de doden-orakels. Botten blijven als enige over van het lichaam en bezitten magische eigenschappen. In veel oude culturen komt osteomantie voor, het voorspellen van de toekomst aan de hand van botten. In het oude China werden vragen over de toekomst op schouderbladen gekrast. Deze werden vervolgens in het vuur gegooid. De manier van verbranden gaf het antwoord op de vraag. In Griekenland en Rome werden bikkels (astragaloi)gebruikt. Deze botjes uit het enkelgewricht van schapen werden omhoog gegooid. Het patroon van vallen gaf uitsluitsel over de toekomst.

Buitengewoon

Kalchas (Oudgrieks: Κάλχας, Kálkhas) was de zoon van Thestor uit Mycene of Megara, de kleinzoon van Idmon en de ziener die de Grieken in de Ilias van Homeros plachten te raadplegen wanneer ze in nood waren. Hij werd door Homeros de wijste van de vogelwichelaars genoemd, wiens blik het verleden, het heden en de toekomst doorzag. Zo voorspelde hij al voor het vertrek van de Grieken vanuit Aulis dat de oorlog negen volle jaren zou duren en dat de strijd in het tiende jaar zou eindigen. Dat leidde hij af uit het feit dat een paar Griekse soldaten een slang hadden gezien die een mus en haar broedsel verslond en vervolgens zelf versteende.

Delphi: de navel van de wereld

Het heiligdom van Delphi was ontstaan rond een diepe spleet in de aarde, van waaruit bedwelmende gassen opstegen. Deze ‘navel van de wereld’ werd als het middelpunt van de Helleense wereld beschouwd: een plaats waar contact tussen goden en mensen mogelijk was. Het heiligdom was gewijd aan de god Apollo, die hier staat afgebeeld. Naast Apollo staat een drievoet, met daarop een ronde steen. Dit is het symbool voor de navel van de wereld, de omphalos. In de tempel van Apollo nam de priesteres Pythia plaats op de drievoet, en liet zich inspireren door de onderaardse dampen. Zij sprak dan haar beroemde orakels uit.

  • standbeeld van Apollo, met drievoet en omphalos
  • datering: 50-350 na Chr.
  • afkomstig uit: Italië

bron Rijksmuseum van Oudheden 

Leiden

"Wijsheid is een beetje minder treuren om het verleden, een beetje minder hopen op de toekomst, en een beetje meer het heden liefhebben."

Seneca

Romeins filosoof, staatsman en toneelschrijver (5 v. Chr. - 65